Κυρίαρχο το "φακελάκι" στο ΕΣΥ - Αξιολόγηση του συστήματος υγείας από την Κομισιόν

Βαθμολογήθηκε με  μονάδα ή δύο σε 12 παραμέτρους ελέγχου των συστημάτων υγείας πανευρωπαϊκά

Κεντρικό στοιχείο του συστήματος υγείας στη χώρα μας, αποτελεί το "φακελάκι", επισημαίνει πρόσφατη έκθεση αξιολόγησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που ολοκληρώθηκε την περασμένη εβδομάδα. 

Σύμφωνα με την έκθεση, το ελληνικό σύστημα υγείας από το 2016, παρέχει καθολική κάλυψη υγείας, επεκτείνοντας την περίθαλψη και στους ανέργους. Το σύστημα είναι ιδιαίτερα συγκεντρωτικό και περιλαμβάνει στοιχεία τόσο από τον ιδιωτικό όσο και από τον δημόσιο τομέα. Ο δημόσιος τομέας συνδυάζει το σύστημα περίθαλψης με το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Ο ιδιωτικός τομέας περιλαμβάνει τα ιδιωτικές κλινικές, διαγνωστικά κέντρα και ιδιώτες γιατρούς. 

Το ένα τρίτο των ιδιωτικών δαπανών αποτελείται από άμεσες άτυπες πληρωμές σε χειρουργούς, "για καλύτερη θεραπεία".

Το Υπουργείο Υγείας είναι υπεύθυνο για τη διασφάλιση των θεμελιωδών αρχών και των γενικών στόχων του εθνικού συστήματος υγείας, π.χ. ελεύθερη και ισότιμη πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας για κάθε πολίτη. Πράγματι, το υπουργείο λαμβάνει αποφάσεις σχετικά με θέματα πολιτικής υγείας και τον γενικό σχεδιασμό και εφαρμογή της εθνικής στρατηγικής για την υγεία. 

Η οικονομική κρίση του 2008 είχε εξαιρετικά ισχυρές επιπτώσεις στο σύστημα υγείας, καθώς οι δαπάνες περίθαλψης συρρικνώθηκαν δραστικά. 

Ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον σχεδιασμό, την οργάνωση και την παροχή υγειονομικής περίθαλψης είναι περιορισμένος: οι περιφερειακές και τοπικές κυβερνήσεις διαδραματίζουν μικρό ρόλο, δεδομένου ότι δεν διαθέτουν επαρκή εξουσία ή οικονομικούς πόρους για την εφαρμογή εκτεταμένων πολιτικών σε περιφερειακό επίπεδο. Σε επίπεδο παροχής υπηρεσιών, οι δήμοι είναι υπεύθυνοι για τη λειτουργία όλων των δημόσιων παιδικών σταθμών και των κέντρων ανοικτής φροντίδας ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ) και για την εφαρμογή προγραμμάτων πρόνοιας, π.χ. «βοήθεια στο σπίτι». Επιπλέον, ορισμένοι μεγάλοι δήμοι διαθέτουν μικρό αριθμό κέντρων υγείας, ειδικά στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής. 

Πολιτικές ολοκληρωμένης περίθαλψης 
Η Ελλάδα έχει κάνει πολλές προσπάθειες για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση του ΕΣΥ, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης ολοκληρωμένης πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Σύμφωνα με τη συστηματική ανασκόπηση της ολοκληρωμένης πρωτοβάθμιας περίθαλψης στην Ελλάδα από τους Lionis et al. (2009), η μακροχρόνια κυριαρχία της προοπτικής της ιατρικής στην πολιτική υγείας της χώρας ανοίγει το δρόμο για κάθετη ολοκλήρωση, ελαχιστοποιώντας τις συζητήσεις για οριζόντια ή συνεκτική ενσωμάτωση της περίθαλψης.

Ως μοναδικά στοιχεία ολοκληρωμένης περίθαλψης, η Επιτροπή παρατηρεί την ύπαρξη κέντρων άνοιας, καθώς και το πρόγραμμα "Ψυχαργώς" για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση.

Αξιολόγηση του συστήματος υγείας
Σύμφωνα με την έκθεση, το σημερινό επίπεδο περίθαλψης στην Ελλάδα είναι χαμηλό στις περισσότερες από τις διαστάσεις που καλύπτονται από την Αξιολόγηση του Μοντέλου Ωριμότητας.

Βάσει του μοντέλου στις 12 παραμέτρους αξιολόγησης, η βαθμολογία που δόθηκε ήταν 1 ή 2, με άριστα το 5.

Η έκθεση σημειώνει πως "γενικά, γίνεται αντιληπτό ότι η πρόοδος της εφαρμογής ολοκληρωμένης περίθαλψης στην Ελλάδα έχει παρεμποδιστεί από την έλλειψη πολιτικής βούλησης και συναίνεσης για τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης δέσμης πολιτικών και στρατηγικών περίθαλψης σε εθνικό επίπεδο.
Ωστόσο, υπάρχει σημαντική συνεχιζόμενη προσπάθεια για προώθηση της ολοκληρωμένης περίθαλψης "από τη βάση προς την κορυφή".  Στην πραγματικότητα, υπάρχουν πολλές ολοκληρωμένες πρωτοβουλίες φροντίδας με τη μορφή σχεδίων, παρεμβάσεων και μοντέλων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, ιδίως όσον αφορά τη χρήση της τεχνολογίας της πληροφορίας και της ηλεκτρονικής υγείας".

Εντούτοις μέχρι στιγμής:

·         δεν είναι σαφής η ενσωμάτωση της υγειονομικής και κοινωνικής φροντίδας, 

·         δεν υπάρχει επίσημη διάρθρωση δομών και διακυβέρνησης από το Υπουργείο Υγείας ή από τις περιφερειακές αρχές.

·         δεν είναι συστηματική η χρήση υπηρεσιών ηλεκτρονικής υγείας 

·         δεν είναι διαθέσιμη η χρηματοδότηση  καινοτομίας για σχέδια μεγάλης κλίμακας

Επιπλέον:

·         Η προσέγγιση του κινδύνου του πληθυσμού εφαρμόζεται στις ολοκληρωμένες υπηρεσίες περίθαλψης, αλλά όχι ακόμη συστηματικά ή στον πλήρη πληθυσμό. Η κατάσταση στην Ελλάδα είναι ακόμη ανώριμη σε αυτό το επίπεδο. Οι περισσότεροι ενδιαφερόμενοι στη χώρα δεν γνωρίζουν τις προσεγγίσεις στρωματοποίησης του πληθυσμού. Η έννοια αυτή αναγνωρίζεται μόνο από ειδικούς ακαδημαϊκούς τομείς.

·         Η ενίσχυση του ρόλου του πολίτη αναγνωρίζεται ως σημαντικό μέρος της παροχής ολοκληρωμένης περίθαλψης. Υπάρχουν αποτελεσματικές πολιτικές για την υποστήριξη της ενδυνάμωσης των πολιτών, όμως οι πολίτες δεν έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες και δεδομένα για την υγεία. Κι αυτό γιατί τα ηλεκτρονικά συστήματα συνταγογράφησης δεν είναι διαθέσιμα στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, παρότι χρησιμοποιούνται ευρέως από αυτούς που έχουν ήδη πρόσβαση σε αυτά. Υπάρχει αυξανόμενη κινητοποίηση σχετικά με αυτό το θέμα. Οι πολίτες μπορούν να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά μέσα για διοικητικές λειτουργίες.

·         Στην Ελλάδα δεν εφαρμόζονται σήμερα επίσημες μέθοδοι αξιολόγησης και διαδικασίες, ούτε υπάρχουν σχέδια για την έναρξη αξιολόγησης στο εγγύς μέλλον. Υπάρχει ανάγκη ως κοινωνία για εκτεταμένη υλοποίηση έργων και αξιολογήσεων, αλλά ελάχιστη πολιτική βούληση για κάτι τέτοιο.

·         Υπάρχουν επίσης πολλές πρωτοβουλίες από περιφερειακούς ή τοπικούς φορείς (δηλαδή από τη βάση προς την κορυφή). Ωστόσο, αυτοί οι φορείς έχουν μεγάλες δυσκολίες να διεισδύσουν στο υπουργείο Υγείας / υπεύθυνους χάραξης πολιτικής / άλλα υπουργεία. Υπάρχει πρόβλημα όσον αφορά την αποδοχή της χρησιμότητας των έργων. Δεν υπάρχει συντονισμός διαφόρων έργων και πρωτοβουλιών.

·         Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση Καινοτομίας οι ενδιαφερόμενοι δεν γνωρίζουν καμία ηλεκτρονική πλατφόρμα μεταφοράς γνώσης.

·         Η συνεργασία για την ανάπτυξη ικανοτήτων για ολοκληρωμένη περίθαλψη αυξάνεταικαθώς υπάρχουν πολλές προσπάθειες από τον ακαδημαϊκό χώρο (π.χ. στον τομέα της ιατρικής) και το Υπουργείο Υγείας, οι οποίες έχουν ως στόχο την οικοδόμηση ικανοτήτων. Παρόλα αυτά, ο αριθμός των ατόμων που συμμετέχουν δεν είναι μεγάλος αν και υπάρχουν κάποιες προσπάθειες και σημαντική κινητοποίηση σε αυτό το θέμα.

Πηγή : healthmag.gr